• En yoÄŸun daralma otomotiv sektöründe yaÅŸandı
• Türkiye yerli üretim ve desteklerle takım tezgahlarında kendi baÅŸarı hikayesini yazabilir

Katma deÄŸerli üretim ve ihracat için stratejik öneme sahip olan takım tezgahları sektörü Kovid-19 salgınından ciddi ÅŸekilde etkilenirken, TÄ°AD’ın sektörel etki analiz araÅŸtırması, sipariÅŸ iptallerinin otomotivde yüzde 73’lere çıktığını gözler önüne serdi. Kalıpçılık, beyaz eÅŸya, havacılık, makine ve medikal alanlarındaki iÅŸ kayıplarını da gösteren araÅŸtırmaya göre, salgının tamamen kontrol altına alınıp Türkiye ekonomisinin eski iktisadi duruma dönüÅŸü 2021’de gerçekleÅŸecek. TÄ°AD BaÅŸkanı Fatih Varlık, sektörün ciddi ekonomik kriz yaÅŸadığını ancak buna raÄŸmen iÅŸçi çıkarmadığını, çünkü sanayi imalatında kilit rol oynayan takım tezgahlarına gerekli destek ve ağırlığın verilmesi halinde, dünyanın yeni normale dönüÅŸünde Türkiye için bir baÅŸarı hikayesi yakalanabileceÄŸini ifade etti.   

Takım Tezgahları Sanayici ve Ä°ÅŸ Ä°nsanları DerneÄŸi (TÄ°AD), sanayide ana imalat malı olarak kullanılan ve “makineleri yapan makineler” olarak tanımlanan takım tezgahları sektörünün Kovid-19 salgınından etkilenme düzeyinin tespiti için bir araÅŸtırma yaptı. Üyelerinin katılımı ile gerçekleÅŸen sektörel etki araÅŸtırma verilerine göre; en çok sipariÅŸ iptalleri, “ana müÅŸteri” durumunda bulunan ve aynı zamanda en önemli daralmayı yaÅŸayan otomotiv, kalıpçılık, beyaz eÅŸya, havacılık, medikal alanlarında gerçekleÅŸti. Ä°ptallerde yüzde 73 ile otomotiv sektörü başı çekerken, sırasıyla yüzde 28 ile kalıpçılık, yüzde 22 ile beyaz eÅŸya, yüzde 15 ile havacılık, yüzde 13 ile makine, yüzde 7 ile medikal iptallerin en yoÄŸun yaÅŸandığı iÅŸ kolları oldu.

TÄ°AD BaÅŸkanı Fatih Varlık, sipariÅŸ iptallerine baÄŸlı daralmaya ve krize raÄŸmen iÅŸten çıkarma yapılmadığını, sektör olarak zor koÅŸullara dayanırken de Kovid-19 ile gelen yeni normalde Türkiye’nin yeni bir hikaye yazması için çaba harcadıklarını söyledi. AraÅŸtırma kapsamında üyelere krizin Türkiye ekonomisine etkisini sorduklarını aktaran Varlık, ÅŸunları kaydetti: “Üyelerimizin yüzde 39’u 50 milyar doların üzerinde bir negatif etki beklerken, yüzde 30’u bu etkinin 26 ile 50 milyar dolar bandında gerçekleÅŸmesini öngörmekte. Yüzde 31’inin tahmini ise negatif etkinin daha sınırlı kalacağı ve 11 ile 25 milyar dolar arasında olacağı ÅŸeklinde. Hangisi olursa olsun, bu senaryoların hiç biri kabul edilemez. Ancak bütün bunların içinden iyi bir hikaye çıkarmak mümkün.”

Türkiye takım tezgahı ihracatının yüzde 80’i sac ÅŸekillendirme makineleri ve preslerden oluÅŸuyor

Türkiye takım tezgahları sektörü ihracatının yüzde 80’ini oluÅŸturan sac ÅŸekillendirme makineleri, presler, lazer ve plazma sac iÅŸleme makineleri üretimi konusunda oldukça iyi bir noktada bulunduÄŸumuzu hatırlatan Varlık, “Ancak CNC iÅŸleme merkezi, torna tezgahları ve taÅŸlama gibi hassas iÅŸleme makineleri tarafında hala ithalatçı durumunda bulunmaktayız. Çin’den sonra Avrupa, Amerika ve bizde kontrollü bir ÅŸekilde yeni normale geçiÅŸ süreci baÅŸladı.  Dış ticaret ve fiyat bazlı rekabet yeni normal nedeniyle eskisi gibi olmayacak. Eskiden fiyattan ötürü tercih edilmezken, bugün pek çok pazara jeopolitik olarak çok daha yakın bir noktada bulunmamız, hastalığı kontrol altında tutmamız, yeni normale geçiÅŸ sürecini saÄŸlık öncelikli olarak yürütmemiz gibi nedenler, daha çok tercih edilmemizi saÄŸlayabilir. Dolayısıyla bizim makine tarafındaki becerilerimizi diÄŸer avantajlarımızla birleÅŸtirerek süreci çok doÄŸru yönetmemiz gerekmekte. Bunu yapmamız halinde lider pazarlarımız olan ABD, Rusya, Polonya, Almanya ve Kanada baÅŸta olmak üzere 173 ülkedeki Türk makinesinin kullanım oranını artırabiliriz” diye konuÅŸtu.

Pandemi krizi yerli üretimle fırsata dönüÅŸtürülebilir

Dünya tedarik zincirinde meydana gelecek olan kırılmalarla ortaya çıkacak fırsatların yerli üretime ağırlık verilmesi halinde çok daha pozitif tablolar doÄŸurabileceÄŸini söyleyen Varlık, ÅŸöyle devam etti: “Sektörümüzü daha da güçlendirecek adımları hızla hayata geçirmemiz gerekiyor. Takım tezgahları üretimini artırmak için Almanya, Tayvan, Japonya, Ä°spanya, Ä°talya’da baÅŸarıyla uygulanan kümelenme modelini Kocaeli, Bursa, Ä°zmir, Konya’da hayata geçirebiliriz. Teknik üniversitelerin mühendislik fakültelerinde ‘Takım Tezgahı MühendisliÄŸi’ bölümü açabilir, geliÅŸim ve üretim sürecinin hızlı olabilmesi için sadece bu sektöre yönelik ‘Ar-Ge ve Mükemmeliyet Merkezi’ kurabilir, yatırım finansman destekleri oluÅŸturulabilir, üretilebilecek Yüksek Teknolojili Metal Ä°ÅŸleme Takım Tezgahları ile birlikte metalürji (malzeme) alanında da çalışmalar yapabiliriz. Bunların yapılması %15 olan yerli ve millilik oranını ilk etapta %25’e çıkarabilir.”

Sektörün yüzde 22’si 3. çeyrekte, yüzde 72’si 2021’de düzelme bekliyor

Ciddi fırsatlar barındıran sektörün, yaÅŸanan krizle getirdiÄŸi sorun ve sıkıntılarla tek başına baÅŸa çıkamayacağına da vurgu yapan TÄ°AD BaÅŸkanı Varlık, bu noktada destek beklediklerini hatırlatarak “Dünyanın en geliÅŸmiÅŸ teknolojik alt yapı ve üretimine sahip ülkeleri olan Çin, Japonya, Almanya, Güney Kore ve ABD dünyanın aynı zamanda en güçlü takım tezgahı sektörüne sahip durumda bulunmaktadır. Takım tezgahları sektörü diÄŸer sektörlerde oluÅŸturduÄŸu çarpan etkisiyle ciddi bir ekonomik deÄŸer oluÅŸumuna katkıda bulunmaktadır. Sadece havacılık, savunma, otomotiv, beyaz eÅŸya ve kalıpçılık gibi Türkiye ihracatının lokomotif sektörlerine takım tezgahları sektörünün deÄŸer bazındaki katkısı 2019 yılında 21 milyar dolar olarak gerçekleÅŸti. GeleceÄŸe yön veren politikaları oluÅŸtururken kesinlikle dışarıda bırakılmaması gereken bir sektördür” dedi.

TÄ°AD sektörel etki araÅŸtırması cevaplarına göre, Türkiye’de eski iktisadi duruma dönülmesi yüzde 22 ile üçüncü çeyrekte, yüzde 3 ile dördüncü çeyrekte, yüzde 72 ile de 2021 yılında gerçekleÅŸecek. Bu soruya cevaplayanların sadece yüzde 3’ü 2022 cevabını verdi.